Спросить
Войти

THE ROLE OF LEGAL SCIENCES IN PREVENTING CORRUPTION

Автор: Mahliyo Usmonali Qizi Yusubova

Science and Education" Scientific Journal

August 2020 / Volume 1 Special Issue

КОРРУПЦИЯ!Ill ОЛДИНИ ОЛИШДА ХУКУКИЙ ФАНЛАРНИНГ РОЛИ

Махлиё Усмонали кизи Юсубова mahliyo.yusubova@mail .ru ТВЧДПИ

Аннотация: Ушбу макола юртимизда олиб борилаётган хукукий

ислохотларни хамда жамиятнинг хукукий саводхонлигини отттириттт

масалаларига багишланган. Шунингдек унда мамлакатимизнинг хукук тизими ва унга путур етказаётган омиллардан бири булган коррупция ва унга карши конунлар хакида хам суз боради. Жамиятни конунларнинг кай даражада огирлиги эмас,уларнинг мукарар эканлиги тарбиялайди.

Калит сузлар: Давлат, жамият, конститутсия, конун хужжатлари,

коррупция, Президент админстрацияси, Фукаролар узини -узи бошкариш органлари, фукаролик институтлари.

THE ROLE OF LEGAL SCIENCES IN PREVENTING CORRUPTION

Mahliyo Usmonali qizi Yusubova mahliyo.yusubova@mail. ru Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent Region

Abstract: This article is devoted to the ongoing legal reforms in our country and raising the legal literacy of society. It also talks about the legal system of our country and corruption and anti-corruption laws, which are one of the factors that undermine it. It is not the severity of the laws that educates society, but their inevitability.

“Коррупция” атамаси “бузиш, пора эвазига огдириш” деган маьнони англатадиган лотинча “corrnptio” сузидан келиб чиккан. Юридик жихатдан, ’’коррупция- мансабдор шахслар томонидан уларга берилган хукукдар ва имкониятлардан шахсий бойлик орттириш учун фойдаланиши, мансабини суиистимол килишидир”. Умуман олганда давлат амалдорларигина эмас, балки, давлат ташкилотида ишламайдиган фукоролар хам коррупцияга доир муносабатларнинг иштирокчилари булиши мумкин, бу эса жамият учун хам, давлат учун хам салбий окибатларни келтириб чикаради. Таькидлаш лозимки, коррупция демократия ва хукук устворлиги асосларига путур етказади, инсон

www.openscience.uz

226

Science and Education" Scientific Journal

August 2020 / Volume 1 Special Issue

хукукларини купол равишда бузулишига олиб келади, иктисодиётни издан чикаради.

Мамлакатимизда демократик кадриятлар карор топиб бораётган, глобаллашув жараёнлари авж олиб бораётган бир вактда коррупция иллати бир давлат эмас, балки бутун жахон тараккиётига тахдид солаётганлиги хавотирли. Ривожланган давлатларнинг ижтимоий, иктисодий ва хукукий ривожланишларидан бизга маьлумки, давлат органлари фаолияти устидан самарали жамоатчилик назоратини урнатиш коррупцион холатларини келтириб чикарувчи вазиятларни олдини олишга хизмат килади.

Х,ар кандай жамиятда давлат ва бошкарув уша давлат Конституциясида кузда тутилганидек, унинг туб максадларига мос булиши керак. Узбекистон Республикаси Конституцияси 2- моддасида “Давлат халк иродасини ифода этиб, унинг манфаатларига хизмат килади. Давлат органлари ва мансабдор шахслар жамият ва фукаролар олдида масьулдирлар” дейилади.

Жамият хаётига тусик буладиган муаммолардан бири -коррупция хисобланади. Айнан коррупцияга карши курашиш хар бир фукаронинг зиммасидаги вазифа хамдидир. Фукаролар узини -узи бошкариш органларининг, нодавлат нотижорат ташкилотларининг ва фукаролар коррупцияга карши курашиш тугрисидаги конун хужжатларининг ижро этилиши устидан жамоатчилик назоратини амалга оширишлари мумкин.

Коррупцияга карши курашишда фукаролик институтларига хам кенг имкониятлар берилаётган булсада, уз ечимини кутаётган муаммолар йук эмас. Масалан:

- коррупцияга карши курашишда жамоат назоратини урнатиш буйича хукукий асосоларларнинг амалиёти сустлиги, яьни улар хаётга татбик этилмасдан хужжатда колиб кетаётганлиги;

- фукароларнинг хукукий онги хамон пастлигича колаётганлиги;

Давлат ва жамият коррупцияга карши курашишда биргаликда харакат килсагина самарали натижаларга эришиш мумкин.

Дунёдаги коррупция даражасини урганувчи Transpartncy International халкаро ташкилоти индексида Узбекситон охирги уч йилда 12 погонага кутарилган булсада, бу иллат хали бархам топмаган. Январда давлат рахбари Олий Мажлисга йуллаган Мурожаатномасида коррупциянинг окибатлари билан курашишдан кура барвакт олдини олишга утиш кераклигини таькидлаб, унга карши курашишга масьул буладиган алохида орган тузишни таклиф килган эди.Ташкил этилаётган коррупцияга карши курашувчи орган худудий булинмаларга эга агентлик шаклида булиб, мустакил хукукни химоя килувчи орган сифатида фаолият курсатади.”Маиший коррупциядан элитар коррупцияни урганиш даражасига чикилади” Агар биз юкори даражага кутарилсак элитар

www.openscience.uz

227

Science and Education" Scientific Journal

August 2020 / Volume 1 Special Issue

коррупцияни бартараф этамиз,пастдаги маиший коррупция хам булмайди. Давлат раубари янги тузилмани коррупцияга карши курашишда барча куч ва воситаларга эга булиши кераклигини таькидлади. Хужжат лойихаси Президент админстрацияси томонидан куриб чикилмокда.

Фукароларнинг фаоллиги, ижтимоий ходисаларга бефарк булмаслиги фукаролик жамиятини янада мустахкамлайди. Бунинг учун илмий амалий тадбирларни ташкил этиш, илмий адабиётларни ва бошка таргибот воситаларидан кенгрок фойдаланиш керак. Айнан жамоатчилик назорати, жамиятда ижтимоий адолатнинг карор топиши, шахс жамият ва давлат алокаларида узаро масьулият уамда жавобгарликнинг карор топишига олиб келади.

Факатгина хукук нормаларини огирлаштириш йули билан бу иллатга карши курашиб булмайди. Жамиятни конунларнинг кай даражада огирлиги эмас, уларнинг мукарар эканлиги тарбиялайди. Шунингдек “мен олмасам,бошкаси олади-ку” кабилида иш тутмаслик лозим. Барчаси жамиятни эмас, аввало узимизни ислоу килишдан бошланади. И.Кант фикрига кура “Инсон шундай харакат килиши лозимки, худдики унга нисбатан уам, уамма шундай муносабатда булишини орзу килгандек... яна бошкаларга максад кузи билан караши лозим, хеч качон восита сифатида эмас.”

Шу уринда айтиб утиш керакки, жиноятни жазолашдан кура уни олдини олиш кераклиги аллакачон исботланган. Айнан Узбекистан Республикаси Жиноят кодексининг 2- моддасида жиноятларнинг олдини олиш жиноят конунининг асосий вазифаларидан бири эканлиги кайд этиб утилган. Бу борада авваломбор, фукароларнинг хукукий онг ва хукукий маданиятини юксалтириш керак. Шунингдек ёши ва касбидан катьий назар барчанинг хукукий саводхонлигини ошириш лозим. Мактабларда коррупцияга карши курашиш соуасидаги хукукий таьлим ва тарбия давлат таьлим стандартларига мувофик юкори даражада амалга оширилиши керак. Кдчонки шахс, давлат ва жамият якдил булса, биз бу иллатга карши тура оламиз. Даруакикат,уар кандай вазиятда хам уалол одам уаётда голиб булади.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Узбекистан Республикасининг Конституциясига шару / А.Азизхужаев тахрири остида; / gazeta.uz
2. Узбекистан Республикаси Президентининг 02.02.2017 йилдаги “Коррупцияга карши курашиш тугрисида”ги конунининг амалга ушириш чора-тадбирлари тугрисидаги ПК-2752-сонли Карори;
3. Узбекистон Республикаси Жиноят Кодекси;

www.openscience.uz

228

Science and Education" Scientific Journal

August 2020 / Volume 1 Special Issue

4. Jabborova Onahon Mannopovna, Jumanova Fatima Uralovna, Mahkamova Shohida Rahmatullayevna. (2020). Formation of Artistic Perception of Future Teachers. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(4), 4087-4095.
5. Jabborova Onakhon Mannopovna. (2019). Psychological and Pedagogical Foundations of the Formation of the Artistic Perception of Students in Secondary Schools. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 7(10), 9-14.
6. Jabborova Onaxon Mannopovna, Ismoilova Dilafruz Muhiddinovna. (2020, May). Optimization of primary education. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 10(5), 1229-1232.
7. Mamadaliev K. R., Jabborova O. M., Umarova Z. A., Abdullayeva B. P. (2020). Creation of a New Generation of Teaching Literature - A Requirement of Modernity. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(1), 612-619.
8. Жабборова О. М. (2020). Психологические функции, формирующие художественное сознание студентов. Педагогические науки, 1(46), 144-145.
9. Abdullayev, F. T., Abdullayeva, B. P. (2020). Organization of Swimming Lessons in Preschool Institutions. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 2(07-42), 322-330.
15. Dilrabo Saydakhmetova. (2020). Teaching Russian as a Foreign Language Through Stories. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 8(5), 75-78.
16. Elyanora Sergeyeva. (2020). Artistic Identity of L. Solovyov’s Novel “The Tale of Khodzha Nasreddin” European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 8(6), 33-37.
17. Юсупова Феруза Махкамовна. (2020). О преподавании русского языка в условиях модернизации образования. Международный журнал искусство слова, (3), 257-264.
18. Mardonov S., Toshtemirova S., Ahmadjonov B., Koshanova N. (2020). Structure and Mechanisms of Action of the Educational Cluster. International Journal of Psychological Rehabilitation, 24(07), 8104-8111.
19. Jabborova Onahon Mannopovna, Jumanova Fatima Uralovna, Mahkamova Shohida Rahmatullayevna. (2020). Formation of Artistic Perception of Future Teachers. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(4), 4087-4095.
20. Avlaev Orif Umirovich, Abdujalilova Shoira Abdumajitovna. (2020). The Role of Social Intelligence in Personality Maturity. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(4), 3983-3991.
21. Jabbor Usarov. (2019, June). Using Teaching Methods for Development Student Competencies. International Journal of Progressive Sciences and Technologies, 15(1), 272-274.

www.openscience.uz

229

Science and Education" Scientific Journal

August 2020 / Volume 1 Special Issue

22. Jabbor Eshbekovich Usarov. (2017). Formation Competence at Pupils as the Factor of Increase of Education’s Efficiency. Theoretical Applied Science, 53(9), 79-82.
23. Usarov Djabbar Eshkulovich, Suyarov Kusharbay Tashbaevich. (2020). Developing Pupils’ Learning and Research Skills on the Basis of Physical Experiments. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(02), 13371346.
24. Nasirov Otabek Nazirjanovich. (2020). Formation and Activity of Joint-Stock Commercial Banks in the Turkestan Region (Late XIX - Early XX Centuries).

ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 10(6), 15091518.

25. Nasirov Otabek Nazirjanovich. (2020). From the History of Consumer Associations in the Turkestan Region (Late XIX - Early XX century). Economics, 3(46), 16-17.
26. Nasirov Otabek., Usmanov Farhod, Begaliyev Javlonbek. (2020). Order of Creation of Joint-Stock Companies in Turkestan in the Late XIX -Early XX Centuries and Participation of Foreign Capital in It. International Journal of Psychological Rehabilitation, 24(07), 8034-8042.
27. Madalimov, T. (2019). Кадимги Хиндистондаги Няя фалсафий мактабининг билиш муаммолари. Фалсафа ва ууцуц, 1(13), 33-36.
28. Utamuradov, A., Khojiev, T., Isanova, G., Khaytmetov, R. (2020). The Prospects of a New Template of the Modernization Uzbekistan. Jour of of Adv Research in Dynamical Control Systems, 2(12), 2670-2676
29. Makhmudov, K. (2020). Current Problems of Teaching English and New Approaches to Resolve in Secondary Education Schools. In Modern Trends in Linguistics: Problems and Solutions, pp. 271-273.
30. Хайтметов, Р. (2020). Мавлоно Румийнинг “Маснавийи Маънавий” асарида амалий ахлок масаласи. Тамаддун нури, 1, 76-79.

References

1. Узбекистан Республикасининг Конституциясига шарх / А.Азизхужаев тахрири остида; / gazeta.uz
2. Узбекистан Республикаси Президентининг 02.02.2017 йилдаги “Коррупцияга карши курашиш тугрисида”ги конунининг амалга ушириш чора-тадбирлари тугрисидаги ПК-2752-сонли Карори;
3. Узбекистан Республикаси Жиноят Кодекси;
4. Jabborova Onahon Mannopovna, Jumanova Fatima Uralovna, Mahkamova Shohida Rahmatullayevna. (2020). Formation of Artistic Perception of Future Teachers. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(4), 4087-4095.

www.openscience.uz

230

Science and Education" Scientific Journal

August 2020 / Volume 1 Special Issue

5. Jabborova Onakhon Mannopovna. (2019). Psychological and Pedagogical Foundations of the Formation of the Artistic Perception of Students in Secondary Schools. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 7(10), 9-14.
6. Jabborova Onaxon Mannopovna, Ismoilova Dilafruz Muhiddinovna. (2020, May). Optimization of primary education. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 10(5), 1229-1232.
7. Mamadaliev K. R., Jabborova O. M., Umarova Z. A., Abdullayeva B. P. (2020). Creation of a New Generation of Teaching Literature - A Requirement of Modernity. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(1), 612-619.
8. Жабборова О. М. (2020). Психологические функции, формирующие художественное сознание студентов. Педагогические науки, 1(46), 144-145.
9. Abdullayev, F. T., Abdullayeva, B. P. (2020). Organization of Swimming Lessons in Preschool Institutions. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 2(07-42), 322-330.
15. Dilrabo Saydakhmetova. (2020). Teaching Russian as a Foreign Language Through Stories. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 8(5), 75-78.
16. Elyanora Sergeyeva. (2020). Artistic Identity of L. Solovyov’s Novel “The Tale of Khodzha Nasreddin”. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 8(6), 33-37.
17. Юсупова Феруза Махкамовна. (2020). О преподавании русского языка в условиях модернизации образования. Международный журнал искусство слова, (3), 257-264.
18. Mardonov S., Toshtemirova S., Ahmadjonov B., Koshanova N. (2020). Structure and Mechanisms of Action of the Educational Cluster. International Journal of Psychological Rehabilitation, 24(07), 8104-8111.
19. Jabborova Onahon Mannopovna, Jumanova Fatima Uralovna, Mahkamova Shohida Rahmatullayevna. (2020). Formation of Artistic Perception of Future Teachers. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(4), 4087-4095.
20. Avlaev Orif Umirovich, Abdujalilova Shoira Abdumajitovna. (2020). The Role of Social Intelligence in Personality Maturity. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(4), 3983-3991.
21. Jabbor Usarov. (2019, June). Using Teaching Methods for Development Student Competencies. International Journal of Progressive Sciences and Technologies, 15(1), 272-274.
22. Jabbor Eshbekovich Usarov. (2017). Formation Competence at Pupils as the Factor of Increase of Education’s Efficiency. Theoretical Applied Science, 53(9), 79-82.

www.openscience.uz

231

Science and Education" Scientific Journal

August 2020 / Volume 1 Special Issue

23. Usarov Djabbar Eshkulovich, Suyarov Kusharbay Tashbaevich. (2020). Developing Pupils’ Learning and Research Skills on the Basis of Physical Experiments. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(02), 13371346.
24. Nasirov Otabek Nazirjanovich. (2020). Formation and Activity of Joint-Stock Commercial Banks in the Turkestan Region (Late XIX - Early XX Centuries).

ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 10(6), 15091518.

25. Nasirov Otabek Nazirjanovich. (2020). From the History of Consumer Associations in the Turkestan Region (Late XIX - Early XX century). Economics, 3(46), 16-17.
26. Nasirov Otabek., Usmanov Farhod, Begaliyev Javlonbek. (2020). Order of Creation of Joint-Stock Companies in Turkestan in the Late XIX -Early XX Centuries and Participation of Foreign Capital in It. International Journal of Psychological Rehabilitation, 24(07), 8034-8042.
27. Madalimov, T. (2019). Кадимги Хиндистондаги Няя фалсафий мактабининг билиш муаммолари. Фалсафа ва ууцуц, 1(13), 33-36.
28. Utamuradov, A., Khojiev, T., Isanova, G., Khaytmetov, R. (2020). The Prospects of a New Template of the Modernization Uzbekistan. Jour of of Adv Research in Dynamical Control Systems, 2(12), 2670-2676
29. Makhmudov, K. (2020). Current Problems of Teaching English and New Approaches to Resolve in Secondary Education Schools. In Modern Trends in Linguistics: Problems and Solutions, pp. 271-273.
30. Хайтметов, Р. (2020). Мавлоно Румийнинг “Маснавийи Маънавий” асарида амалий ахлок масаласи. Тамаддун нури, 1, 76-79.

www.openscience.uz

232
state society constitution legislation corruption presidential administration citizens' self-government bodies civil institutions
Другие работы в данной теме:
Контакты
Обратная связь
support@uchimsya.com
Учимся
Общая информация
Разделы
Тесты