ФИЗИКА ФАНИДАН ЗАМОНАВИЙ ДАРСЛАРНИ ТАШКИЛ ЭТИШДА ФАНЛАРАРО УЗВИЙЛИК ВА УЗЛИКСИЗЛИКНИ ТАМИЙНЛАШ
МУАММО ВА ЕЧИМЛАР
Бибисара Атамуратовна Арзимбетова Коракалпогистон Республикаси ХТХКТ ва УМОХ, Маркази
Аннотация: Маколада физика дарсларни укитишда фанлараро узвийликни ва узликсизликни таъминлаш усуллари буйича тавсиялар берилган. Ушбу тавсиялар физика фани укитувчиларининг малакасини ва махоратини оширишга каратилган.
Калит сузлар: Таълим сифатини бахолаш, хамкорлик, фанлараро узвийлик, физикавий ходиса
ENSURING THE INTEGRATION OF MODERN PHYSICS LESSONS:
PROBLEMS AND SOLUTIONS
Bibisara Atamuratovna Arzymbetova
The regional centre of retraining and qualification upgrading of public education
staff of the Republic of Karakalpakstan
Abstract: This article research understanding of consistently and constant using of connection between subjects in the lessons of physics
Таълим сифатини бахолаш буйича халкаро тажрибаларни урганиш, мавжуд тизимни киёсий ва хар томонлама тахлил килиш, тегишли йуналишдаги халкаро ва хорижий ташкилотлар, агентликлар, илмий-тадкикот муассасалари билан якиндан хамкорлик килиш, таълим сифатини бахолаш буйича халкаро лойихаларни амалга ошириш, замон талабларига жавоб берадиган муносиб миллий бахолаш тизимини такомиллаштириш мухим ахамиятга эгадир. Уз навбатида, Таълим сифатини бахолаш буйича халкаро тадкикотларни амалга ошириш миллий марказига таълим тизимида укиш, математика ва табиий фанлардан саводхонлик даражасини ривожлантиришнинг инновацион методларини ишлаб чикиш ва жорий этишга йуналтирилган илмий изланишлар олиб бориш, таълим сифатини бахолаш сохасида халкаро алокаларни урнатиш, халкаро лойихаларни ишлаб чикиш ва амалга ошириш ва бошка вазифалар юклатилди. Таълимда интеграция бу бугунги кундаги инсон фаолиятининг
WWW.OPENSCIENCE.UZ 185 I MIE^HI
барча сахаларини тавсифлайдиган тенденциялар аксидир. Интеграциялашган дарс натийжалари тингловчиларнинг ижодий фикрлашлари ривожланишида намоён булади. Укув фаолиятини тизимлаштиришга, жадаллаштиришга, шунингдек, ахборот маданияти илмини эгаллашга ёрдам беради. Фанлар интеграциясининг вазифаси факатгина бир нечта укув предметларининг бир-бирига тааллукди сохаларини курсатиш эмас, уларнинг богликдиги оркали тингловчиларга атрофимиздаги дунёнинг яхлитлиги хакида тасаввур беришдир. Интеграция структурасининг муаммоли интеграция-битта муаммони хар хил укув предметларининг восита ва услублари ёрдамида битта концепция куриб чикилади. Интеграциянинг диалектик даражаси илмнинг турли сохаларидан олинган тушунча ва тамойиллардан фойдаланиши такозо килади ва дунёни яхлит тасаввур этиш имконини беради [1]. Интеграциялашган дарсни режалаштираётган укитувчининг вазифаси тингловчиларни эркин фикрлашига, умумлаштирилган хулосаларни аник ходисалар билан солиштиришга ургатиш. Бунинг учун тингловчилар вокеа-ходисаларга бошка куз билан, бир неча томондан янгича карашлари керак. Шу боис ёшлар да креативлик хислатларини баркарорлаштириш ва ривожлантириш хар кандай даврнинг долзарб муамммоси була олади [2]. Физика бу-табиятнинг оддий шу билан бирга мураккаб умумий конуниятларини урганувчи фан булгани учун амалий ва табиий йуналишдаги фанлар билан узвий богланган. Шунга кура, айрим мавзулар, кимё, биология, география ва бошка фанларда хам укитилади, такроран урганилади. Сифатли таълимни амалга оширишда фанлараро алокадорликни амалга ошириш асосий принциплардан бири булиб, уни амалга ошириш асосий муаммолардан саналади. Бу муаммони хал килиш жоиз деб хисоблаймиз:
максадида амалий фаолиятда физика конунларининг кулланилиши билан таништиради.
Интеграцияни куйидаги шаклларда амалга ошириш мумкин.
Физика фанини кайси фанлар билан богликликда утиш мумкин? Математика, кимё, биология, астрономия, география, табиятшунослик фанлари физик билимларни илмий жихатдан чукуррок урганишга ёрдам беради. Адабиёт, тарих, мусика, тасвирий санъат каби фанлар билимларни ургатишда кизикишни ошириш, тасаввур килишни осонлаштириш воситаси булиб хизмат килади. Интеграция натийжасида куйидагиларга эришиш мумкин. Билимлар тизимлаштирилади. -куникма-умумлашади, билим комплекс татбик этишга мослаштирилади, уларнинг синтези, гоя ва услублари бир фандан иккинчисига олиб утилади. Бу замонавий шароитда инсоннинг илмий фаолиятига ижодий ёндошиш асосида кечади. [3].
Тингловчининг укувчининг кизикувчанлиги ошади. Шахснинг хар томанлама ривожланишига эришилади. Малака ошириш курсларида дарсларни интеграциялаш киска вакт ичида куп маълумотларни олиш имконини беради ва курс самарадорлигининг ошишига олиб келади.
Фойдаланилган адабиётлар
References